نکات کوتاه و مفید پزشکی

نسبت کمر به قد(WtHR)یک وسیله دیگر برای پیش بینی خطر ابتلا به بیماری های قلبی,دیابت و مرگ و میر است که از BMI کارآمدتر است.

شخصی که اندازه دورکمر آن کمتر از نصف قدش باشد ریسک کمتری برای ابتلا به تعدادی از بیماری های تهدید کننده زندگی دارد

اندازگیری نسبت کمر به قد خود:

برای محاسبه WtHR خود باید اندازه کمر را در باریکترین قسمت آن که معمولا بالای ناف است بدست آورید و سپس بر اندازه قد خود تقسیم کنید اگر عدد بدست آمده ۰.۵ و یا کمتر باشد این احتمال که دارای وزن مناسب و سالم هستید زیاد است.بطور مثال شخصی که قد ۱۶۳سانتی متر و دور کمر ۸۱ سانتی متر دارد شاخص WtHR آن ۰.۴۹ خواهد بود

نتایج بدست آمده از تحقیقی که در سال ۲۰۱۴ بر روی ۳۰۰۰۰۰نفر از گروه های قومی متفاوت انجام شد نشان دهنده این بود که WtHR نسبت به BMI مشکلاتی مثل حمله قلبی,سکته,دیابت و فشارخون بالا را بهتر پیش بینی می کند.

اندازگیری هایی که در آنها از اندازه دور کمر استفاده می شود مشخص کننده های خوبی برای ریسک ابتلا به بعضی از بیماری ها هستند به این علت که چربی شکمی که در اطراف مرکز بدن تجمع دارد برای قلب, کلیه و کبد مضر است.مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا(CDC) مردانی با دورکمر بیش از ۱۰۱.۵ سانتی متر و نی با دورکمر بیش از ۸۹ سانتی متر را در معرض خطر ابتلا به  بیماری هایی مثل دیابت نوع ۲ , فشار خون بالا , بیماری های عروق کرونر قلب دانسته است.با این حال عوامل دیگر مثل دور باسن,نسبت چربی-عضله نیز دارای اهمیت هستند

تحقیقات نشان داده اند افرادی که تجمع چربی آنها در دور مرکز بدن(شکم) است بیشتر در معرض مشکلاتی مثل بیماری های قلبی-عروقی و دیابت هستند.

هرچه نسبت دور کمر به دور باسن بیشتر باشد خطر هم بیشتر است.

به همین دلیل نسبت کمر به باسن(WHR) یک ابزار مفید برای اندازگیری وزن و سایز مناسب و سالم است.

اندازگیری نسبت کمر به باسن خود:

1. دور کمر خود را در باریک ترین قسمت که معمولا بالای ناف است اندازگیری کنید.
2. اندازه دور باسن خود را در بزرگ ترین و پهن ترین قسمت آن بدست بیاورید.
3. اندازه دور کمر را بر اندازه دور باسن تقسیم کنید

بطور مثال اگر اندازه کمر شخصی ۷۱.۱۲ سانتی متر و اندازه دور باسنش ۹۱.۴ باشد.باید ۷۱.۱۲ را بر ۹۱.۴ تقسیم کنیم که شاخص WHR بدست آمده برابر با ۰.۷۷ خواهد بود

معنای مقادیر WHR چیست؟

به علت تفاوت در فرم بدن ن و مردان تاثیری که WHR بر ریسک بیماری های قلبی-عروقی در دوجنس دارد متفاوت است. رابطه بین WHR و بیماری های قلبی-عروقی را می توان از طریق مقادیر زیر پیش بینی کرد:

در مردان:

WHR زیر ۰.۹ : ریسک بیماری های قلبی-عروقی پایین است

WHR بین ۰.۹ تا ۰.۹۹ ریسک بیماری های قلبی-عروقی متوسط است

WHR بیشتراز ۱ ریسک بیماری های قلبی-عروقی بالا است.

در ن:

WHR کمتر از ۰.۸:ریسک بیماری های قلبی-عروقی پایین است

WHR بین ۰.۸ تا ۰.۸۹ ریسک بیماری های قلبی-عروقی متوسط است

WHR بیشتر از ۰.۹ ریسک بیماری های قلبی-عروقی بالا است

بااینحال مقادیر بالا ممکن است در جمعیتها  و منابع مختلف متفاوت باشد

WHR پیش بینی کننده بهتری برای حملات قلبی و مشکلات پزشکی دیگر نسبت به BMI می باشد که توزیع چربی را در نظر نمی گیرد.

یک مطالعه بر روی اسناد پزشکی ۱۳۴۹ بیمار از ۱۱ کشور نشان داد افرادی که WHR بالاتری دارند ریسک بیشتری برای ابتلا به عوارض داروها و حراجی های پزشکی دارند.

با تمام این گفته ها WHR به صورت دقیق درصد چربی تمام بدن و یا نسبت چربی-عضله را اندازگیری نمی کند.

شاخص توده بدنی (BMI) یک وسیله مرسوم برای تصمیم گیری در مورد این موضوع است که فرد دارای وزن مناسب است یا خیر.این شاخص وزن مناسب بدن را با توجه به قد اندازگیری می کند.

برای دست آوردن BMI خود کافی است که وزن خود(به کیلوگرم) را بر مربع قد خود(به متر) تقسیم کنید مربع قد از ضرب قد در خودش(قد به توان ۲) بدست می آید بطور مثال برای بدست آوردن BMI شخصی با وزن ۶۰ کیلوگرم و قد ۱.۷ ابتدا قد را در خودش ضرب میکنیم ۱.۷x۱.۷=۲.۸۸ و سپس عدد بدست آمده را بر وزن تقسیم میکنیم و در BMI بدست آمده برابر با ۲۰.۸ خواهد بود

بر اساس داده های انستیتو ملی سلامت آمریکا(NIH):

• BMI کمتر از ۱۸.۵ به معنای کمبود وزن است
• BMI بین ۱۸.۵ و ۲۴.۹ مناسب است
• BMI بین ۲۵ و ۲۹.۹ به معنای اضافه وزن است
• BMI بیشتر از ۳۰ نشان دهنده چاقی است

مشکل BMI چیست؟

BMI یک اندازگیری ساده است که فقط قد را مورد توجه قرار می دهد و فاکتور های دیگری مثل اندازه کمر یا باسن, نسبت یا توزیع چربی و نسبت توده عضلانی که بر روی سلامتی اثرگذار هستند را نادیده می گیرد.برای مثال ورزشکارانی که چربی بسیار کمی دارند و ترکیب بدنی آنها بیشتر از عضله تشکیل شده دارای شاخص BMI بالایی می باشند که طبیعتا به معنای اضافه وزن و یا چاقی نمی باشد.